Tekin, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin sunumundaki konuşmasına Cumhuriyetin banisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, vefatının 86. yılında hürmet ve minnetle yad ederek başladı.
Eğitimin en temel insan haklarından bir tanesi olmakla birlikte devletlerin de temel misyonlarından biri olduğuna işaret eden Tekin, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Cumhuriyet sizden; fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür jenerasyonlar ister.” veciz tabirinde karşılığını bulan ulusal eğitim davasının oluşturduğu şuurla Bakanlık olarak eğitimi yalnızca maddi refahı sağlayacak yolları açan bir yatırım alanı olarak değil birebir vakitte beşere dokunan her alanı ihya ederek ulusal varlığı ve istikbali teminat altına almanın en tesirli yolu olarak gördüklerini anlattı.
Türkiye Yüzyılı’nı inşa edecek jenerasyonlar yetiştirme vizyonu ile eğitim alanını, donanımlı ve ahlaklı insan yetiştirme fırsatı, dahası medeniyet inşa etme mesuliyetinin ana konusu olarak gördüklerini söz eden Tekin, bu doğrultuda Bakanlık olarak çocukların ve gençlerin marifetlerini geliştirmelerine takviye olmak, eğitim çalışmalarını rahatlıkla sürdürebilecekleri ortamları sağlamak ve ülkeyi kültürel manada daha ileriye taşımak hedefiyle eğitime ve çocukların geleceğine katkı sağlayacak tüm plan, program ve projeleri hazırlama ve uygulamaya koyma kararlılığında olduklarını vurguladı.
Bakan Tekin, öğrencilerin öğrenme seyahatinde, kendilerini bu sürecin faal bir öznesi olarak konumlandırıp yarınlarını bu anlayışla organize ederek başarılı olacaklarına inandıklarını anlattı.
Günümüzdeki ekonomik, toplumsal ve teknolojik gelişmelerin, öğrenci merkezli anlayıştan bir adım daha öteye gitmeyi zarurî kıldığını ve öğrencinin öğrenme taleplerinin dikkate alındığı bir öğrenme sürecini ön plana çıkardığını aktaran Tekin, “Eğitimin bir öteki tarafıyla de faziletli bir toplum inşa etmenin değerli bir vasıtası olduğunu söyleyebiliriz. Yeni attığımız adımlarımızla gerçekleştirmek istediğimiz dönüşüm; temel hak ve hürriyetleri merkeze alan, insanı önceleyen, kozmik uygulamalarla uyumlu, ulusal ve manevi hassasiyetleri önemseyen, maharet ve görgü odaklı, esnek ve sürdürülebilir bir eğitim hizmetini hedeflemektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Çağın ve geleceğin marifetleriyle donanmış ve bu donanımı insanlık hayrına sarf edebilen, bilimsel yaklaşıma sahip, kültürel zenginliğinin farkında olan ve mensubu olduğu milletine karşı hassas, “yetkin ve erdemli” kuşaklar yetiştirmeyi hem vazife hem de sorumluluk olarak telakki ettiklerini belirten Tekin, “Eğitim sistemimizin gayesi ve pek natürel bizim mefkuremiz ‘iyi insan’ yetiştirmektir. Milli Eğitim Bakanı olarak şahsım başta olmak üzere tüm takımlarımızla çalışmalarımızı bu gayeye uygun olarak yürütüyoruz.” dedi.
– “Eğitim alanı popülist yaklaşımlarla asla zayıflatılmamalı”
Bakan Tekin, bu inançla, erken çocukluk eğitiminden başlayarak, eğitim ve öğretimin her kademesinde bireylerin daha nitelikli eğitime erişebileceği bir sistemi oluşturma kararlılıklarının, 22 yıldır kesintisiz bir formda sürdüğünü söz etti.
Tekin, “Popülist yaklaşımlarla asla zayıflatılmaması ve büyük bir hassasiyetle ele alınması gereken ‘milli meselemiz’ eğitim alanında, 2025 yılında gerçekleştireceğimiz çalışmalara ve bütçesine verecekleri dayanak ile eğitimi daha üst düzeye taşıma ismine sunacakları yapan katkılar için Plan ve Bütçe Komitesi üyesi tüm milletvekillerine şimdiden teşekkürü bir borç biliyoruz.” tabirlerini kullandı.
– “Eğitim seferberliğine toplumun tamamının katkısını almak önceliğimiz”
Bunun gerçekleşmesinin elbet ülke olarak tüm kurumların ve vatandaşların sürece dahil olmasıyla mümkün olabileceğine işaret eden Tekin, “Bunun için başlattığımız eğitim seferberliğine toplumun tamamının katkısını almak önceliğimizdir.” dedi.
Tekin, bu vizyon çerçevesinde yüklendikleri sorumluluklara omuz vermek isteyen başta siyasetçiler olmak üzere velileri, vatandaşları, hayırseverleri, belediyeleri ve öteki paydaşları çocukların geleceğini güzelleştirecek bu öykünün kesimi olmaya davet etti.
– Eğitim bütçesi 2025 yılı merkezi idare bütçesinin yüzde 14,84’ünü oluşturuyor
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, 2002’de Ulusal Eğitim Bakanlığının, merkezi idare bütçesinden en büyük hissesi alan 4. kurum iken 2003’ten bu yana olduğu üzere 2025 yılında da en büyük hissesi alan kurum olduğunu bildirdi.
Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, Yükseköğretim Kalite Kurulu Başkanlığı, üniversiteler ve öbür Bakanlıklara ayrılan kaynaklarla birlikte eğitim bütçesinin, 2 trilyon 186 milyar 575 milyon 227 bin lira olarak belirlendiğini belirten Tekin, “Bu sayı 2025 yılı merkezi idare bütçesinin yüzde 14,84’ünü oluşturmaktadır.” bilgisini verdi.
Verilen bu takviye sayesinde eğitimde fiziki ve teknolojik altyapı, insan kaynağı, mevzuat ve müfredat mevzularında milletlerarası göstergelerde de vurgu yapılan kıymetli ilerlemeler kaydedildiğine işaret eden Tekin, bu ilerlemeler sayesinde eğitime erişim, okullaşma oranları ve eğitimin niteliğinin arttığını vurguladı.
2002’den itibaren eğitimde sağlanan gelişmeleri bilgilerle aktaran Tekin, örgün eğitimde 2002-2003 eğitim öğretim yılında 367 bin 145 derslik varken 2024-2025 eğitim öğretim yılında 734 bin 913 derslik ile hizmet verdiklerini belirtti. Tekin, “Son 20 yılda, evvelki 80 yılda yapılandan daha fazla derslik inşa edilmiştir.” dedi.
2002-2003 eğitim-öğretim yılında resmi okullarda 515 bin 253 öğretmen görev yaparken, bugün 1 milyon 23 bin 553 öğretmenle millete karşı sorumlulukları yerine getirme uğraşında olduklarına dikkati çeken Tekin, “Halen vazifesinin başında olan öğretmenlerimizin yaklaşık yüzde 80’inin hükümetlerimiz devrinde atandığını söz etmek isterim. Ayrıyeten rakamsal olarak 799 bin 643 öğretmenin atamasını gerçekleştirmiş durumdayız.” değerlendirmesinde bulundu.
Yapılan bu yatırımlar sayesinde 2002-2003 eğitim-öğretim yılında ilköğretimde 36, ortaöğretimde 30 olan derslik başına düşen öğrenci sayısının, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında ilköğretimde 23, ortaöğretimde 22’ye düştüğünü belirten Tekin, “Aynı halde, 2002-2003 eğitim-öğretim yılında ilköğretimde 28, ortaöğretimde 18 olan öğretmen başına düşen öğrenci sayısı bu yıl ilkokulda 18, ortaokulda 14, ortaöğretimde ise 12 olmuştur.” bilgisini paylaştı.
Bu sayılar incelendiğinde, eğitimin tüm kademelerinde okullaşma oranlarının arttığına, derslik ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısının değerli ölçüde azaldığını vurgulayan Tekin, “Böylece, ülkemizin eğitim alanındaki görünümünün OECD ortalamalarına ulaşması, ülkemiz ismine büyük bir muvaffakiyet, çocuklarımız ismine ise memnuniyet verici bir kazanımdır.” dedi.
– 1 milyon 29 bin 250 öğrenciye fiyatsız öğlen yemeği hizmeti
Bakan Tekin, eğitimde fırsat eşitliğini güçlendirmek için koşullu eğitim yardımından, pansiyon kapasitelerinin ve bursların artırılmasına, taşıma yoluyla eğitime erişim hizmetinden fiyatsız ders kitapları ve yardımcı kaynaklara kadar çok kapsamlı toplumsal yardım hizmetlerinin, kararlı, kapsamlı ve birbirini destekleyecek biçimde verildiğini vurguladı.
Bu çalışmalar sayesinde, dezavantajlı öğrenciler başta olmak üzere toplumun tüm bölümlerinin eğitime erişiminin daha da kolaylaştırıldığını belirten Tekin, şöyle devam etti:
“2023-2024 eğitim öğretim yılında, öğrenci taşıma uygulaması ile toplam 1 milyon 146 bin 213 öğrenciye taşıma ve 1 milyon 29 bin 250 öğrenciye de fiyatsız öğlen yemeği verilmiştir. Bu kapsamda, taşıma hizmeti ve fiyatsız öğlen yemeği hizmeti sarfiyatları için toplam da 24 milyar 942 milyon 612 bin 302 lira harcama yapılmıştır. Bunlara ilaveten, 6 Şubat 2023’te meydana gelen asrın felaketi sonrasında ikametlerinden ayrılıp öbür vilayetlerde eğitim öğretimine devam eden öğrenciler, barındıkları toplumsal tesisler, öğretmenevleri ve yurtlardan kayıtlı oldukları okullara fiyatsız taşınarak fiyatsız öğlen yemeğinden de faydalandırılmıştır.”
– 4 milyar 430 milyon ders kitabı fiyatsız dağıtıldı
Yusuf Tekin, eğitimde fırsat eşitliğini güçlendirmek gayesiyle hayata geçirilen ücretsiz ders kitabı uygulaması kapsamında, toplamda 4 milyar 430 milyon ders kitabının fiyatsız dağıtıldığını bu yıl ise 180 milyon ders kitabının öğrencilere fiyatsız dağıtıldığını bildirdi.
Dezavantajlı çocukların okula erişiminin artırılması ve öğrenme kayıplarının giderilmesine de özel kıymet verdiklerinin altını çizen Tekin, nüfusu az ve dağınık olan köy ve gibisi yerleşim yerlerinde okul öncesi eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak hedefiyle, bir yerleşim yerinde ana sınıfı açılması için gerekli öğrenci sayısının 10’dan 5’e düşürüldüğünü anımsattı.
Ayrıca, okul öncesi eğitim kurumu bulunmayan ve kâfi öğrenci sayısı olmadığı için ana sınıfı açılamayan kırsal yerleşimlerde, esnek vakitli, toplum temelli ve fiyatsız eğitim veren uygulamaların hayata geçirildiğini belirten Tekin, bu bölgelerde ana sınıfı açılamaması durumunda, alternatif erişim modellerinin geliştirildiğini anlattı.
Bu kapsamda “Gezici Öğretmen Sınıfı” modeli ile bir öğretmenin birden fazla yerleşim yerine giderek çocukları uygun bir alanda toplayıp eğitim verdiğini, “Taşıma Merkezi Ana Sınıfı” modeliyle ise çocukların, rehber işçi eşliğinde en fazla 20 kilometre uzaklıktan taşıma merkezi seçilen okula ulaşarak eğitim aldığını aktaran Tekin, Mevsimlik Tarım Çalışanları ile Göçer ve Yarı Göçer Ailelerin Çocuklarının Eğitime Erişimleri ile ilgili bu yıl prestijiyle değerli bir aksiyon planının hayata geçirdiklerini belirtti.
– “Ortaöğretim seviyesinde OECD ortalamasına ulaştığımız rahatlıkla görülmektedir”
Bakan Tekin, sunumunda, okullaşma oranlarına ilişkin aktüel bilgileri de paylaştı.
Okul öncesi eğitimde 5 yaş kümesinde okullaşma oranının 2002-2003 eğitim öğretim yılında yüzde 11,7 iken 2023-2024 eğitim öğretim yılında ise yüzde 84,26’ya yükseldiğini bildiren Tekin, şöyle konuştu:
“İlköğretimde okullaşma oranı 2002-2003 eğitim öğretim yılında yüzde 90,98 iken 2023-2024 eğitim-öğretim yılında yüzde 95,65’e yükselmiştir. Ortaöğretimde okullaşma oranı 2002-2003 eğitim öğretim yılında yüzde 50,57 iken 2023-2024 eğitim-öğretim yılında yüzde 87,97’ye ulaşmıştır. Memleketler arası karşılaştırmalarda kolaylık sağlamak açısından eğitim kademesinden bağımsız olarak yaş kümelerine nazaran okullaşma oranlarına bakıldığında, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında 5 yaş kümesinde yüzde 86,24, 6-9 yaş kümesinde yüzde 98,61, 10-13 yaş kümesinde yüzde 98,32 ve 14-17 yaş kümesinde ise yüzde 91,25 oranlarına ulaşılmıştır.”
Çalışmalarının milletlerarası raporlardaki yansımalarının memnuniyet verici olduğunu söz eden Tekin, şu bilgileri verdi:
“OECD tarafından 2024 yılında yayımlanan ‘Bir Bakışta Eğitim’ raporunda, OECD genelinde öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ilkokulda 14, ortaokul ve ortaöğretimde ise 13 olarak gerçekleşmiştir. Bu bilgilere nazaran ortaöğretim seviyesinde OECD ortalamasına ulaştığımız rahatlıkla görülmektedir. Türkiye’nin okullaşma oranında göstermiş olduğu dikkat cazibeli artış yeniden tıpkı raporda vurgulanmaktadır. Türkiye’de 6-14 yaş aralığında okullaşma oranı yüzde 98,8 ile OECD ortalamasının üzerine çıkmıştır. Bu göstergeler sizlerin sayesinde ülkemize eğitime yaptığı yatırımların tesirlerinin görülmeye başladığının ispatıdır. Yeniden OECD raporuna nazaran Türkiye’nin eğitim harcamaları açısından da OECD ortalamasıyla uyumlu olduğu görülmektedir. Türkiye’de eğitim, tüm kamu harcamalarının yüzde 10,7’sini oluşturmakta, OECD’de bu ortalama yüzde 10 civarındadır.”
– Türkiye, PISA toplantısına mesken sahipliği yapacak
Bakan Tekin, Türkiye’nin üyesi olduğu OECD’nin “Uluslararası Öğrenci Kıymetlendirme Programı”na da değindi.
Türkiye, PISA uygulamasına birinci sefer katıldığı 2003’te matematik alanında 41 ülke içerisinde 34, fen alanında 35, okuma maharetleri alanında ise 33. sırada yer aldığını, 2022 PISA uygulamasında ise Türkiye’nin okuma hünerleri alanında 81 ülke ortasında 36, matematik alanında 39, fen alanında ise 34. sırada yer aldığını söyledi.
PISA 2022 raporunda “Türkiye, 10 yıldan uzun bir mühlet boyunca birden fazla alanda güzelleşme sağlayan az ülkelerden birisidir” tabirinin yer aldığını belirten Tekin, “PISA, Türkiye’nin sağladığı bu başarılarla ilgili olarak öteki ülkelerle bu muvaffakiyetlerin paylaşılması manasında bir toplantı talep etmiş, 7-9 Mayıs ortasında 90 ülkeden yaklaşık 200 temsilcinin iştirakiyle bu toplantı gerçekleştirilecektir.” dedi.
TIMSS araştırmasında 1999’da matematik alanında birinci defa hazırlanan raporda 38 ülke ortasında 31. sırada yer aldığını, 2019 yılında ise 39 ülke ortasında 20. sırada yer aldığını belirten Tekin, “PISA ve TIMSS’e ek olarak Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı İnsani Gelişme Raporu’nda Türkiye 193 ülke ortasında 45. sıraya yükselerek üst üste 4. kere ‘çok yüksek insani geliştirme’ kategorisinde yer alan ülke haline döndük.” dedi.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin program geliştirme sürecinin, eğitim bilimlerinin temel unsurlarına uygun biçimde planlandığını vurgulayan Tekin, sürecin gereksinim tahliliyle başlatıldığını söyledi.
Tekin, 81 vilayetten öğrenci görüşleri alındığını, 17 bin öğrencinin yanıtladığı anket çalışmasıyla öğrencilerin beklentileri ve gereksinimlerinin tespit edildiğini tabir ederek, “2013’den itibaren öğretim programları ve ders kitaplarına ait gelen görüş ve teklifler, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından arşivlenmiş ve bu görüşler üzerinde içerik tahlili yapılarak çalışmalar rapor haline getirilmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programlarında kullanılması kararlaştırılan maharet setleri ile ilgili çalışmalar, sivil toplum kuruluşlarına da gönderilerek onların da görüş ve teklifleri alınmıştır.” diye konuştu.
Çalışmaların deneyimli ve alanında uzman büyük bir grupla yürütüldüğüne dikkati çeken Tekin, şunları kaydetti:
“Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli milletimizin esaslı tarihini, kültürünü, kıymetlerini, geçmişten gelen birikimini merkeze alan bakış açısıyla hazırlanmıştır. Modelimiz, memleketler arası standartlar gözetilerek günümüz dünyasının ileri bilim ve teknolojiye duyduğu gereksinimi karşılama gayesi taşımaktadır. Yeni müfredatımızla maksadımız, ulusal, manevi ve insani pahalar istikametinde okuyan, düşünen, araştıran, sorgulayan, dikkat ve farkındalığı gelişmiş, eleştirel bakabilen, tahlil odaklı, sorumluluk sahibi, uzman ve şahsiyetli bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktır. Bu modelle eğitim öğretim sistemimizin merkezine aldığımız öğrencilerimizi, toplumsal ve manevi gelişim taraflarıyla bütüncül olarak geliştirmeye çalışıyoruz.”
Tekin, bu müfredatla öğrencileri, yarıştırıcı ve ayrıştırıcı anlayışlardan uzak, ferdî farklılıkları göz önüne alan, onların öğrenme gereksinimlerine ve suratlarına uygun farklılaştırılmış öğretim yaklaşımını kıymetli yenilik olarak hayata geçirdiklerini söz etti.
– “Uluslararası öğrenci sayısı 345 bine ulaştı”
Bakan Tekin, yükseköğretimde son yıllarda yaşanan niceliksel büyümeyle başta yükseköğretime erişim olmak üzere birçok alanda kıymetli ilerlemeler kaydedildiğini belirterek, 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında, 208 yükseköğretim kurumunda 7,4 milyon öğrencinin tahsil gördüğünü söyledi.
Tekin, 1984’te 20 bin 333 olan toplam öğretim elemanı sayısının bu yıl 184 bin 167’ye, birebir periyotta öğretim üyesi sayısının ise 6 bin 826’dan 106 bin 495’e yükseldiği bilgisini verdi.
Yükseköğretim Heyeti’nin “uluslararasılaşma”yı stratejik bir maksat olarak benimsediğini ve bu konuda tüm üniversiteleri teşvik ettiğini lisana getiren Tekin, “UNESCO datalarına nazaran 2019 yılından itibaren Türkiye, dünyada en fazla memleketler arası öğrencinin bulunduğu birinci 10 ülke ortasında yer almaktadır. Üniversitelerimizde tahsil gören milletlerarası öğrenci sayısı 2013’te 43 bin 251’ken, bu yıl prestijiyle 345 bine ulaşmış durumdadır.” diye konuştu.
– “ÖSYM her yıl yaklaşık 14 milyon adaya imtihan gerçekleştiriyor”
Milli Eğitim Bakanı Tekin, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığının ülkenin kıymetli hizmet kurumlarından biri olduğunu tabir ederek, şöyle devam etti:
“Bütün hizmetlerini e-Devlet standartları çerçevesinde yürütmekte, bilimsel ve teknolojik yeniliklerden yararlanarak daima kendisini geliştirmekte, hizmet kalitesini günden güne artırmaktadır. ÖSYM her yıl yaklaşık 11, 14 milyon ortasında değişen adaya 60 farklı sınavı gerçekleştiren bir kurumdur. Yaklaşık olarak ayrıyeten 25 kamu kurumuna da yerleştirme fonksiyonu yerine getirmektedir.
2024 yılı içerisinde ÖSYM bünyesinde bugüne kadar yaklaşık 14 milyon adayın katıldığı 17’si elektronik olmak üzere, toplam 60 imtihan gerçekleştirilmiştir. Bu imtihanlarda manisi yahut sıhhat sorunu olan yaklaşık 154 bin aday, sıhhat durumlarına uygun şartlar sağlanarak imtihanlara alınmıştır.”
Tekin, Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin, eğitim topluluğuna, tüm paydaşlara ve ülkeye iyi olması temennisinde bulundu.
Bir yanıt yazın