Sezgiler ve mantık: Yanlışsız karar için hangisine güvenmeliyiz?

0

BEĞENDİM

0

Önseziler, hayatımızın her alanında kararlar alırken bize yol gösteren, somut bilgilerden değil de içgüdülerimizden doğan hislerdir. Kimimiz, içimizdeki sesi dinleyip ona güvenmeyi seçerken, kimimiz ise mantığımızın daha gerçek kararlar verdiğine inanırız.

Peki, sezgilerimize ne kadar güvenmeliyiz? Bilim insanları ve psikologlar, önsezilerin nereden kaynaklandığı ve ne derece muteber oldukları konusunda araştırmalar yaparken, sezgilerimize dayalı kararlar almanın da avantajları ve potansiyel riskleri vardır.

Sezgilere Güvenmek: Ne Kadar Mantıklı?

Önsezilerin Temeli Nedir?

Sezgiler, bilinçaltımızın tecrübeler, bilgi birikimi ve geçmiş yaşantılarımızın bir karışımından ortaya çıkardığı sinyallerdir. Gün içinde şuurlu olarak algılayamadığımız pek çok bilgi, beynimizde birikerek sezgi olarak geri dönebilir.

Bilinçaltının sunduğu bu “hızlı düşünme” avantajı, sezgilerin bazen gerçek çıkarılmasının sebebidir. Lakin her sezgi, derinlemesine düşünmeksizin hakikat kararlara götürecek bir işaret olmayabilir.

Sezgiler ve Mantık Ortasındaki İnce Çizgi:

Sezgiler, hislerimizle derin bir bağ içindedir; mantık ise somut datalara dayanır. Birçok durumda sezgiler ve mantık birlikte çalışarak gerçek kararı almanıza yardımcı olabilir. Lakin sezgiler, dataya dayanmayan bir içgüdü olduğu için risk de barındırır.

Örneğin, iş görüşmesi yaparken “içimden güzel biri olduğunu hissediyorum” diyerek karşı tarafa çabucak güvenmek mantıklı olmayabilir. Burada sezgilerle mantıklı tahlilleri birleştirmek en gerçek kararları almanızı sağlayabilir.

Sezgiler Nerelerde Sağlamdır?

Sezgiler, bilhassa alışkın olduğumuz durumlarda yahut sık karşılaştığımız olaylarda daha muteberdir. Örneğin, bir öğretmen öğrencisinin bir konuyu anlayıp anlamadığını hissedebilir; bu, yılların deneyimiyle gelişen bir sezgidir.

Aile ve arkadaş bağlarında de sezgiler güçlü bir rol oynar. Yıllar içinde birbirinizi tanıdıkça, bir yakınınızın hislerini ya da niyetini sezgilerle algılayabilirsiniz.

Sezgileri Güçlendirmek Mümkün Mü?

Sezgilerinizi geliştirmek, daha şuurlu ve muteber bir içgüdüyle hareket etmenizi sağlayabilir. Öncelikle, dikkatinizi toplama ve farkındalık geliştirme çalışmaları (meditasyon, mindfulness gibi) sezgilerinizi daha sağlıklı bir hale getirebilir.

Tecrübe kazanarak ve benzeri olaylarla sıkça karşılaşarak sezgilerinizin doğruluğunu artırabilirsiniz. Bir husustaki bilgi ve tecrübe arttıkça, o bahse dair önsezilerinizin de daha emniyetli olduğunu fark edebilirsiniz.

Sezgilere Dayalı Kararlarda Riskler Nelerdir?

Her sezgi yanlışsız değildir ve yanılma hissesi yüksektir. Bilhassa, güçlü hisler sezgilerin doğruluğunu gölgeleyebilir. Örneğin, endişe ya da çok heyecan üzere hisler sezgilerin sağlıklı çalışmasını engelleyebilir.

Duygusal manipülasyon ya da önyargılar da sezgilere güvenmeyi zorlaştırabilir. Bu yüzden sezgilerinizi değerlendirirken duygusal durumunuzu göz önünde bulundurmalısınız.

Bilinçli Farkındalık ile Sezgilerinizi Destekleyin:

Bilinçli farkındalık, sezgilerin daha sağlıklı ve gerçek çıkmasını sağlayabilir. Hislerinize ve içgüdülerinize dikkat ederek onları manaya mahareti kazanmak, yanlışsız vakitte hakikat pay güvenmenize imkan tanır.

Özellikle değerli kararlar alırken sezgilerinizin yanı sıra mantığınızı kullanarak hareket etmek, sezgilerinizi gerçek bir rehber olarak kullanmanızı sağlar.

Sezgilere Güvenmek İçin Pratik Yapın:

Önseziler, daima kullanılan bir kas üzeredir. Bir durum ya da kişi hakkında hissettiğiniz şeyi not alın ve hakikat olup olmadığını gözlemleyin. Bu sayede, sezgilerinizin hangi durumlarda sağlam olduğunu vakitle daha düzgün anlamaya başlayabilirsiniz.

Karar vermeden evvel sezgilerinizi tahlil edin. Sizi sezgilere iten hislerin kaynağını sorgulamak, daha sağlıklı kararlar almanızı sağlar.