FETÖ iktisada 350 milyar dolar ziyan verdi

0

BEĞENDİM

0

Yenişafak’tan Cabir Turğut’un haberine nazaran; Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) elebaşı Fetullah Gülen’in vefatı çabucak her alanda olduğu üzere iktisatta de gayretin kararlılıkla devam etmesi gerektiğini bir sefer daha hatırlattı. FETÖ’nün 7 Şubat 2012’de Ulusal İstihbarat Teşkilatı (MİT) kriziyle başlayan, 17-25 Aralık 2013’te emniyet ve yargı kumpasıyla devam eden, 15 Temmuz 2016’da ise silahlı kalkışmasıyla sonuçlanan ihanetler silsilesinin Türkiye iktisadına faturası ağır oldu. Ülkede yaşanan fevkalâde gelişmeler sebebiyle artan riskler, ekonomik göstergeleri negatif tarafta etkiledi. Milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşlarından üst üste not indirimleri geldi, risk primi arttı, yabancı yatırımlar azaldı. İçeride ise işsizlik, enflasyon ve yüksek faiz sarmalına yol açtı. Ekonomiyi çökertmeye yönelik tuzaklar süratle uygulamaya alınan finansal tedbirler sayesinde bertaraf edilirken, geride milyarlarca dolarlık hasar kaldı.

KREDİ RİSK PRİMİ 400 BAZ PUANA ÇIKTI
Resmi istatistiklere nazaran, 2013’te Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 958 milyar dolar iken, 2015’te 864 milyar dolara, 2019’da 761 milyar dolara geriledi. 12 bin 582 dolara ulaşan kişi başı ulusal gelir de 2015’te 11 bin 85 dolara, 2019’da ise 9 bin 213 dolara düştü. Birebir periyotta enflasyon oranı yüzde 7,4 iken 2015’te yüzde 8,8’e, 2019’da yüzde 15,2’ye çıktı. 2013’te yüzde 9 ile tek haneli düzeylerde bulunan işsizlik oranı da 2015’te yüzde 10,5 ve 2019’da yüzde 13,7’ye yükseldi. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 2013’te 172 iken, 2015’te 233 ve 2019’da 400 baz puana ulaşarak rekor kırdı.

DOLAR KURUNDA %5,1’LİK YÜKSELİŞ
FETÖ’nün hain darbe teşebbüsü sonrası piyasalar da şiddetli bir periyoda girdi. 14 Temmuz 2016’da günü 2,8778’den kapatan dolar/TL, 15 Temmuz’daki FETÖ’nün hain darbe teşebbüsünün basına yansıması sonucu yurt dışı piyasalarda satış yüklü bir seyir izleyerek yüzde 5,1’lik artışla 3,0250 düzeyini gördü. Ortaya giren hafta sonu sebebiyle milletlerarası piyasaların kapalı olması ve darbe teşebbüsünün kısa müddette bastırılması, göstergelerin daha da berbatlaşmasını engelledi.

BORSAYA MALİYETİ 78 MİLYAR LİRA
Darbe teşebbüsünün büyük oranda bastırıldığı pazartesi günü, BIST 100 endeksi 15 Temmuz cuma günkü kapanışa nazaran günü yüzde 7,08 düşüşle 76.957 puandan günü tamamlamıştı. Haftanın devamında ise endekste bedel kaybı yüzde 13,39’a tırmandı. Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlerin piyasa pahası 1 haftada 78 milyar lira eridi. En büyük 20 şirketteki düşüş de 50 milyar liraya dayandı. Alınan önlemler iktisadın kısa müddette toparlanmasını sağlarken, BIST 100 endeksinin darbe öncesi düzeylere yükselmesi 6 ay sürdü.

İŞ DÜNYASI REHAVETE KAPILMASIN
15 Temmuz sonrası piyasalarda oluşan tedirginliğin taban düzeye düşürülmesi için iktisat idaresi ve regülatörlerin hayata geçirdiği birçok tedbir sayesinde darbe teşebbüsünün maliyeti minimuma indirilmeye çalışıldı. Fakat dolaylı tesirleri de hesaba katıldığında 15 Temmuz hain darbe teşebbüsü Türkiye iktisadına 350 milyar doları bulan bir yük getirdi. FETÖ’yle çabanın ehemmiyetine işaret eden hükümet yetkilileri, kararlı duruşun iktisat alanında da sürdürüleceğini vurguladı. Uzmanlar, FETÖ elebaşı Gülen ölse de iş dünyası örgütlerini, sivil toplum kuruluşlarını ve şirketleri yeni sızma teşebbüslerine karşı uyarıyor.