TRT World Citizen tarafından Atatürk Kültür Merkezi’nde bu yıl 6’ncısı düzenlenen “Humanitarian Sinema Festival” (İnsani Sinema Festivali) ödül merasiminde konuşan Altun, TRT’nin “Özü Kelamı İnsan” diyerek kararlılıkla sürdürdüğü yayın siyasetinin tezahürlerinden biri haline gelen şenliğin hayırlara vesile olmasını temenni etti.
Şenliğin odağında insan ve beşere dair problemler olduğuna dikkati çeken Altun, “Bu şenlik, insan haklarının korunmasının değerini, toplumsal adaleti, barışı, etraf problemlerinin insan hayatına tesirini öne çıkarıyor. Bu şenlik bize insan hayatının ne kadar değerli, merkezi hakikat olduğunu hatırlatıyor. İnsanlık bugün ne yazık ki büyük bir kıyımın odağında.” diye konuştu.
Altun, geçen yıl tekrar bu şenliğin açılış konuşmasını yaparken, dünyada süregelen ekonomik krizlerden, salgınlardan, kıtlıktan, susuzluktan, mecburî göçlerden, iklim değişikliğinden bahsettiğini, kelamlarını ise tüm bu açık yaraların kapanmasını temenni ederek noktaladığını hatırlattı.
Son bir yılda, dünyanın yaralarından çok daha fazla kan sızmaya başladığını vurgulayan Altun, Gazze, Batı Şeria, El-Halil, Refah ve Cenin’e işaret etti.
Son sığınaklarında, üzerlerine her gün tonlarca bomba yağan insanların kentlerinden bahseden Altun, “Dahası kadim Beyrut kentinden bahsediyorum. Zulmün taşınmaya çalışıldığı İslam kentlerinden bahsediyorum. Bugün bu kürsüden sesimizin ulaştığı herkese, ismini tarihe ‘katil devlet’ olarak yazdıran İsrail’in işlediği affedilmez insanlık hatalarını bir sefer daha yüksek sesle haykırıyorum. İsrail bir soykırımcıdır, İsrail bir katildir ve biz var gücümüzle İsrail’in bu zulmüne son vermek, İsrail’in bu zulmünü durdurmak ve bu süreçte de İsrail’in zulümlerini, bütün cürümlerini, tüm dünyaya elimizdeki bütün imkanlarla, tüm irtibat, sanat imkanlarıyla göstermek için var gücümüzle çalışacağız.” tabirlerini kullandı.
Şenliğin odağında insan olduğunu yineleyen Altun, odağında insan olan bir dizi acı gerçeğin altını çizdi.
“Onlar birer sayı değil”
2023’ün 7 Ekim’inden bu yana güneşin tam 393 kere doğduğunu, o günden bu yana, daha 1 yaşını bile görmemiş 786 bebeğin öldüğünü, son 393 kara günde, toplamda 17 bin 210 çocuğun Gazze’de hayatını kaybettiğini anımsatan Altun, o günden bu yana, gökten mevt olup yağan bombaların altında tam 11 bin 742 bayanın da can verdiğini söyledi.
Gazze’de, toplamda 42 bin 885 insanın artık nefes almadığını, 183 gazeteci, 1047 sıhhat çalışanı ve 85 sivil savunma görevlisinin de vazifeleri başında katledildiğini lisana getiren Altun, “İçinizden, ‘Onlar sayı değil, onlar insan.’ dediğinizi duyabiliyorum. Onlar birer sayı değil, insan. Her biri birer anne, baba, çocuk, eş, abi, kardeş. Ortadan geçen bu 393 günde üzerlerine toplam 85 bin 500 ton patlayıcı yağan beşerler. Evsiz, barksız, camisiz, kilisesiz kalan ve vahşice katledilen beşerler.” tabirlerini kullandı.
Bu zulmün tüm bölgeye yayıldığını kaydeden Altun, Gazze’de başlayan katliamın bugün Türkiye’nin yakın coğrafyasında bir kelebek tesiri ile büyüdüğünü belirtti.
Sanatın birleştirici gücü altında insani kıymetleri savunmak için bir ortaya geldiklerini vurgulayan Altun, şunları kaydetti:
“Bizler tam da bu süreçte şu hakikati var gücümüzle, yüksek sesle haykırmak durumundayız. Bütün bunlar açık ve net insanlık kabahatidir. Bu kabahatleri gizlemeye çalışanlar bu insanlık kabahatinin ortaklarıdır. Hatalı İsrail’dir ve bir o kadar da İsrail’e takviye olan, İsrail’in cürümlerini görünmez kılmak için efor sarf eden, bir yandan da o cürümlere gereç sağlayan, o cürümleri işlesin diye İsrail’i cesaretlendiren Batılı müesses nizamdır. Batılı müesses nizamın öncü aktörleridir. Onlar hatalıdır ve biz haktan, hakikatten yana olan beşerler bu apaçık gerçeği her ne olursa olsun haykırmak durumundayız.”
“Küresel tahlil düzenekleri üretilemiyor”
Bugün gerçeği haykıran sanatkarların, bilim insanlarının ne yazık ki ağır mahalle baskısına maruz kaldığını, işlerinden kovulduğunu ve toplumsal manada izole edilmeye çalışıldığını anlatan Altun, “Ne olursa olsun, hakikatin gür sesi her daim bu cinsten zulüm tertiplerini bastırmıştır, tarih bunun örnekleriyle doludur. Bizler, insanlık var hayli, insan onuru var hayli, vicdan var epeyce, global vicdan toplumu var hayli yeniden bu zalimlerin ne yaparlarsa yapsınlar, tarihin çöp sepetine gönderileceğine inanıyoruz ve bunun için çaba ediyoruz.” diye konuştu.
Altun, gayretlerini sürdürürken, sanatkarların hisleriyle, emekleriyle ortaya koyduğu eserlerin çok hayati olduğunu düşündüğünü lisana getirdi.
Yalnızca yakın coğrafyada hudutlu kalmayan bir insani trajedinin tam ortasında olunduğuna dikkati çeken Altun, dünyanın iki bin yılın birinci çeyreğini geride bırakırken, insanlık ailesinin maalesef tarih uzunluğu görülmemiş ölçekte bir global kaos ortamında yaşadığını vurguladı.
Her gün binlerce insanın öldüğünü, en uygun ihtimalle doğup doyduğu toprakları terk etmek zorunda kaldığını belirten Altun, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği bilgilerine nazaran bugün dünyada neredeyse 120 milyona yakın kişinin zorla yerinden edildiğini anımsattı.
Birleşmiş Milletler bilgilerine nazaran, dünya üzerindeki mültecilerin 4’te 3’ünden fazlasının düşük ya da orta gelirli ülkeler tarafından konuk edildiği bilgisini veren Altun, “Türkiye’nin de çok âlâ deneyimlediği üzere, refah düzeyi yüksek gelişmiş ülkeler ise bu insani trajediye duyarsız yaklaşıyor, sarkastik bir halla ‘Görmedim, duymadım, konuşamam.’ diyor. Üç maymun tutumunu sergiliyor. Lakin ne var ki büyük kısmını Filistinli, Suriyeli, Iraklı, Ukraynalı, Afganistanlı, Güney Sudanlı ve Myanmarlı göçmenlerin oluşturduğu bu güçlü atmosfer, insanlığın içinde bulunduğu acıların yalnızca bir kısmını gözler önüne seriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Bir yandan mecburî göçler devam ederken, öbür yandan milyonlarca insanın açlık ve kıtlıkla karşı karşıya olduğunu, suya erişmekten ve en temel sıhhat hizmetlerini dahi almaktan yoksun bulunduğunu vurgulayan Altun, savaşlar, çatışmalar, iklim krizi ve global ekonomik krizler üzere sebeplerle dünyanın, çağdaş tarihin tahminen de en büyük besin krizini yaşadığına işaret etti.
Bugün prestijiyle 200 milyondan fazla insanın gıdasızlık salgını yüzünden vefata sürüklendiğine dikkati çeken Altun, öte yandan dünyanın en gelişmiş ülkelerinde dahi yüz binlerce kişinin sokaklarda, evsiz-barksız yaşama tutunmaya çalıştığını belirtti.
Bunlara bağlı olarak da cürüm oranlarının birçok yerde tırmandıkça tırmandığını lisana getiren Altun, “İşin ilginci, kaosa neden olabilecek boyuttaki toplumsal kırılmaların fitilini ateşleyen bu kriz bir türlü engellenemiyor, engellenmek istenmiyor. Ne yazık ki global tahlil sistemleri üretilemiyor. Demokrasinin beşiği olarak görülen, söz özgürlüğü ve hayat biçimlerine hiçbir müdahalenin olmadığı ileri sürülen birtakım Batı ülkelerinde giderek İslam tersliğinin, ırkçılığın, yabancı aykırılığının yükseldiğini görüyoruz.” dedi.
Bir öteki trajedinin ise çocuklar cephesinde yaşandığını söyleyen Altun, dünya üzerinde terör örgütlerinin zoruyla cepheye sürülen çocuklar olduğu üzere, mega şirketlerin kar güdüsüyle emekçi olarak çalıştırmaya zorladığı çocukların da günümüzdeki insani durumun ne derece iç karartıcı olduğunun birer somut göstergesi olduğunu kaydetti.
“Batının hegemonyası da sistem kurma arayışları da geçerliliğini yitirmiştir”
Ayrımcılığa ve hatta şiddete maruz kalan bayanların durumunun da 21’inci yüzyılın görülmek istenmeyen gerçeklerinden biri olduğuna dikkati çeken Altun, sıraladığı bilgilerin ve istatistiklerin kendilerine çok şey anlattığını söyledi.
Acıların merkezindeki insanlığın haletiruhiyesini sayılar üzerinden hissedemediklerini kaydeden Altun, bunları hissedebilmek ve özümseyebilmek için sayılardan fazlasına muhtaçlık olduğunu tabir etti.
Sanatkarların kelamının, gözünün, ideolojisinin tam da bu evrede devreye girdiğini vurgulayan Altun, sayıların ruhlarına işleyemediği duyguyu, bu şenlikte yarışan 301 sinemada, sanatın kalbe dokunan tarafı sayesinde hissedebildiklerini kaydetti.
Altun, kelamlarına şöyle devam etti:
“Odağında insan olan sorunlara karşı bizi harekete geçirecek temel öge sayılara indirgenmiş trajediler değildir. Aslolan yaşayanı anlayabilmek, onunla gerçek manada duygudaşlık kurabilmektir. Acıyı hissetmek, o acının yaktığı ruhla sahiden estetik eserler ortaya koymak. Bu da lakin sanatla ve siz bedelli sanatkarlarımızın çabalarıyla mümkündür.”
Global alandaki kültürel hegemonyaya ve sinema denildiğinde dünyada akla gelen Hollywood sanayisine de değinen Altun, bilhassa savaş periyotlarına tesir eden Hollywood’un İkinci Dünya Savaşı, Vietnam, Afganistan, Irak işgalleri ile ilgili birer kült haline gelmiş propagandist üretimlerinin herkesin aklında olduğunu belirtti.
Altun, bu cinsten bir kültür hegemonyasının sürdürülmesinin bir anda mümkün olmadığını, bugün Batılı dijital platformların tam da Hollywood’un açtığı bu yolda ilerlediğini anlattı.
Evvelce Batı’nın, batı dışı toplumları zorlayarak da olsa sistem içinde tuttuğu bir yapı olduğunu ve o yapı içerisinde buna uygun kültürel hegemonya yeri üreten üretimler bulunduğunu anımsatan Altun, şöyle devam etti:
“Bugün prestijiyle içinde olduğumuz global kaos ortamında, global istikrarsızlık çağında Batı’nın hegemonyası da nizam kurma arayışları da geçerliliğini yitirmiştir. Batı’nın, batı dışı toplumlar için dayattığı batılılaşma siyasetleri, çağdaşlaşma siyasetleri, artık sosyopolitik meşruiyet yerini kaybetmiştir. Bunlardan beslenen kültürel hegemonya araçları da taban kaybetmiştir. Bugün Batı dışından yükselen sesler, ortaya çıkan otantik kültürel varoluş davetleri, alternatif sesler, gerçek manada global vicdan toplumunun en değerli ögeleri ortasındadır. Ben başından itibaren alışılmış platformunu da bu alanda değerlendiriyorum. natürel platformu Türkiye’den yükselen ve global alanda hakça, adaletten yana bir kültürel gerçekliğin uluslararasılaşması için efor sarf eden samimi insanların ürettiği bir eserdir. Bu dijital platformda hakikaten güçlü içeriklerle biz Batılı kültürel hegemonyanın adaletsizliklerine, hakikat aykırısı teşebbüslerine dur diyeceğimize inanıyoruz.”
“Bu dünyanın kalkınması, sömürü sisteminden kurtulması için sav sahibiyiz”
olağan platformu üzere bu şenliğin de Batı dışı dünyadan, Türkiye’den yükselen güçlü bir kültürel varoluş çığlığı olduğunu kaydeden Altun, “Biz, dünyanın ötekileştirilen toplumları, insanları, sesleri bastırılan insanları buradayız, varız, sesimiz, varlığımız gerçek. Bu dünyada var olduğumuz üzere bu dünyanın geleceği için de fikrimiz var. Bu dünyanın geleceği için bütün gücümüzle çalışıyoruz. Bu dünyanın mukadderatı için Batılılar kadar kelam sahibiyiz. Bu dünyanın kalkınması, sömürü tertibinden kurtulması için argüman sahibiyiz. Bu çağrıyı da tekrar bütün dünyaya bu kültürel araçlarla yapıyoruz. Bu uğraşın bir eseri.” diye konuştu.
TRT World Citizen Humanitarian Festival’in insani temelde içeriklere odaklanarak değerli bir sorumluluğu yerine getirmeye çalıştığını, bunu da dünyanın dört bir yanındaki mazlumların anlaşılmasını sağlayacak eserler veren sanatkarları bir ortaya getirerek yaptığını söyleyen Altun, bu şenliği çok değerli bulduğunu söz etti.
Altun, “Bu tıp etkinlikler bizlere, günlük telaşlarımız ortasında dikkatimizden kaçan nice insan kıssasını görme ve manaya imkanı sunuyor. Bir öbür deyişle, bizlere en temelde insan olduğumuzu ve insan olmaktan doğan hem haklarımız hem de ahlaki görevimiz olduğunu tekrar hatırlatıyor.” dedi.
Türkiye Cumhuriyeti’nin sahip olduğu binlerce yılın birikiminden oluşan manevi mirasın kendilerine, hayata dair her şeye vicdan penceresinden bakmak gerektiğini öğütlediğini tabir eden Altun, “Türkiye’nin, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından da sıklıkla lisana getirilen ‘İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.’ ideolojisi tam da bu nedenle, yalnızca hudutlarımızla ilgili değildir. Biz o nedenle sıklıkla ‘Türkiye Türkiye’den büyüktür.’ diyoruz. İnsanı yaşat ki devlet yaşasın ideolojisi, Türkiye’den neşet eden lakin dünyaya hitap eden bir ideolojidir. Ülkemizin yakın ya da uzak gözetmeksizin çeşitli coğrafyalarda ortaya koyduğu, barış, adalet, istikrar ve güvenliğin tesis edilmesine yönelik teşebbüslerin şimdiden tarihe geçtiğini vurgulamamız gerekir.” diye konuştu.
Anadolu’nun, nerede bir mazlum, nerede bir muhtaç görse yardıma birinci koşan, elindekini paylaşmayı en büyük fazilet bilen ve haksızlık karşısında susmanın en büyük kötülük olduğuna inanan gerçek insanların yurdu olduğunu vurgulayan Altun, “Türkiye, bugün Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde küresel adalet anlayışına tam da bu ideolojiyle öncülük etmektedir. Bu ideolojiyle ‘Dünya 5’ten büyüktür.’ demektedir, ‘Daha adil bir dünya mümkündür.’ daveti yapmaktadır.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin global barış ve istikrar için sorumluluk almaktan asla kaçınmayan anlayışını ve bu bahisteki hassasiyetlerini TRT’nin kendi faaliyet alanında muvaffakiyetle taşımasının kendileri için son derece gurur verici olduğunu tabir eden Altun, “TRT World Citizen Humanitarian Sinema Şenlik de Türkiye’nin bu bahisteki hassasiyetlerinin kurumsal tezahürlerinden bir adedidir. Bu yıl, dünyanın 63 farklı ülkesinden 301 sinemanın bu şenliğe başvurmuş olması da son derece kıymetlidir ve global vicdan toplumunun inşası açısından epeyce hayatidir. Bizler, artık klasikleşen bu şenliğin, ürettikleri eserler ile insanlığa da hizmeti dokunan kıymetli üretimci ve direktörleri bir ortaya getirmesini güçlü bir halde destekliyoruz.” dedi.
TRT Genel Müdürü Mehmet Zahid Sobacı ve milletlerarası tertiplere imza atarak “insanı ve beşere ilişkin bedeller bütünü”nü gündemde tutan tüm TRT çalışanlarını, şenliğe dayanak verenleri ve heyet üyelerini tebrik eden Altun, şenliğin kalıcı olmasını ve insanlık ailesine barış, refah, adalet, istikrar temin etme yolunda büyük katkılar sunmasını temenni etti.